Aan de rand van Nijmegen, in het begin van de Ooijpolder, bevindt zich het land van Boer Koekoek. Helen en Robert Koekoek zijn hier in 2011 een CSA (Community Supported Agriculture) bedrijf begonnen. In het Nederlands ook wel ‘Pergola’ genoemd. Dit model is gebaseerd op de afspraken die een boer met zijn consumenten maakt, die daarna geen consumenten meer zijn maar ‘deelgenoten’. De deelgenoot geeft de boer per jaar een vergoeding voor de gemaakte kosten en mag in ruil daarvoor zelf de gewassen oogsten. Op deze manier worden de opbrengsten en ook de risico’s samen gedeeld.
Hoe zijn jullie begonnen?
‘Wij hebben in de omgeving van Nijmegen verschillende stukken grond bewerkt, die we huurden bij andere boeren. Ook hebben we een aantal jaar een winkel gehad, waar we de door onszelf geteelde groentes verkochten. Maar een winkel bevoorraden en de bijkomende activiteiten, leverde veel drukte op. Terwijl we in het project waar we nu mee bezig zijn meer plezier hebben. Ons hoofddoel is verbinden en inspireren; dit komt op deze manier in ons leven beter tot zijn recht. Toen we de mogelijkheid kregen een stuk land aan te kopen langs het Meertje, op loopafstand van het stadscentrum van Nijmegen was de keuze snel gemaakt. En omdat we nu ook niet meer met de auto op en neer hoeven, zijn wij dus ook op dat gebied milieuvriendelijker gaan leven.’
‘Het is fijn om je droom te kunnen verwezenlijken. Wat wij wel hebben gemerkt, is dat de overheid nog steeds moeite heeft om de kleinschalige landbouw te stimuleren. De regelgeving sluit nu niet goed aan bij de kleinschaligheid van ons bedrijf. Als je naast een agrarisch bedrijf bijvoorbeeld een boerderijwinkel of theetuin wil starten (dit wordt ook wel agrarische verbreding genoemd), is er veel onduidelijk. Er wordt bijvoorbeeld al snel gedacht dat we alleen met horeca bezig zijn, terwijl we simpelweg onze eigen(gemaakte) producten aan de man brengen. Dit maakt het lastig om nieuwe vormen van agrarische verbreding c.q. ondersteuning van het bedrijf te realiseren.’
Is het financieel haalbaar?
‘Momenteel zijn we er redelijk in geslaagd een boerenambacht binnen ons bedrijf te promoten, namelijk het maken van speciaalbieren die we tijdens de rustige wintermaanden brouwen, naar oude boerentraditie. Dit maakt het in de zomer – na gedane arbeid – aangenaam toeven op onze tuin. Vanaf 1 maart zijn we open op vrijdag vanaf 16.00 uur tot 20.00 uur. Op zondag van 12.00 uur tot 18.00 uur, zodat je rond kunt wandelen op onze tuin en kunt genieten van een goed huisgebrouwen biertje of ander huisgemaakt lekkers.’
‘Het is fijn om te merken dat onze deelgenoten het oogsten in onze tuin als een rustmoment zien. Mensen komen dus naar onze tuin om te ontmoeten, maar ook om te ‘ont-moeten’. Bij ons moet namelijk lekker niets en mensen komen, na hun drukke werkdag, bij ons vaak helemaal tot rust.
Op dit moment zitten we al vol met onze deelgenoten, terwijl de aanmeldingen blijven komen. We noemen de mensen die bij ons hun groentes en fruit komen halen ‘deelgenoten’ omdat we met hen delen wat de natuur ons geeft. Dus ook het woord ‘deelnemers’ zul je niet horen in deze ‘kleine familie’, die elkaar inspireert en de tuin en producten met elkaar verbindt.’
Wat is jullie bijgebleven qua reacties van de deelgenoten?
‘De deelgenoten vertellen ons vaak hoe fijn ze het vinden om na hun werk in de tuin te zijn, en te delen wat de natuur ons biedt; de groentes die zij zelf bij elkaar rapen en ‘s avonds voor kunnen schotelen aan hun gezin. Ons aanbod is veelzijdiger dan het aanbod van de supermarkten en natuurlijk altijd supervers!. Wij kunnen groentes telen die commercieel niet of minder aantrekkelijk zijn. Ook vanwege de historische waarden is het essentieel dat deze groentes geteeld blijven worden. De smaak is bij ons een van de belangrijkste criteria.’
‘Ik zeg altijd: drie seconden proeven is genoeg. Daar kan duur en luxe eten niet tegenop. Hoe mooi is het om direct van de plant te kunnen plukken en in je mond te stoppen’, vertelt Robert. ‘Dat je niet eerst alle plastic verpakking eraf hoeft te halen, volgeschreven met beloftes over hoe het product moet smaken.’
‘Ik wil jullie nog iets leuks vertellen, even terugkomend op de vraag of het financieel allemaal wel haalbaar is. Zeker in tijden van crisis zien wij dat mensen beter na gaan denken waar zij hun geld aan uit willen geven, en wat belangrijk voor hen is. Waar zij de rust kunnen vinden om even stil te mogen staan. Mensen willen weer bewuster leven.’
‘Er zijn veel mensen die deelgenoot willen worden, doordat ze de positieve reacties van anderen horen. Wanneer mensen toch afwachtend, argwanend en soms bang naar onze tuin kijken, laten wij proeven van wat de natuur ons heeft gegeven. Na de ‘drie seconde proefregel’ kost het meestal weinig moeite om ze te overtuigen en daardoor kunnen wij alles in stand houden.’
‘Hoe zien jullie de toekomst?’
‘Wij gaan gewoon verder met puur leven aan de rand van de stad en vervolgen onze missie. We willen zeker nog doorgaan met ons werk, zodat er steeds meer betrokkenheid zal zijn en er zelfs meer navolging zal komen voor deze vorm van voedselvoorziening. We willen mensen weer de waarde van geven en nemen laten ervaren, evenals de waarde van wat de natuur ons te bieden heeft. Want deze waarde inzien, is wat ons tot een bewuster en vooral gelukkiger mens kan maken. Back to basic.’
‘Misschien willen we dan toch stiekem een voorbeeld voor anderen zijn, een inspiratiebron om hen aan te sporen zelf een soortgelijk project op te zetten. Al is het maar zo klein dat het op je balkon zou passen.’
Kijk ook op www.boerkoekoek.nl
Dit artikel is eerder verschenen in het boek ‘De stad ontkiemt, de stadsboer bloeit op…’.
In dit boek vertellen zes stadsboeren over hun ervaringen met het zelf verbouwen van voedsel. Daarnaast zijn er zes organisaties geïnterviewd over hun kijk op ons huidige voedselsysteem.
Het boek is te bestellen via info@kimlagerweij.nl (o.v.v. uw adres) of via Bol.com
Voor meer informatie: www.kimlagerweij.nl
‘De stad ontkiemt, de stadsboer bloeit op…’
Auteur: Kim Lagerweij
ISBN: 978-94-6228-237-7
Prijs: € 17,95
The post De stad ontkiemt: Boer Koekoek appeared first on Cashew Stadstuinieren.